Νικόλαος Ρίζος: Δεν είναι η πρώτη επιδημία....ούτε θα είναι η τελευταία !

Άρθρο του Νικόλαου Ρίζου

Ο 21ος αιώνας όντας ακόμα στην αρχή του έχει να παρουσιάσει τρεις ως σήμερα υγειονομικές κρίσεις και αυτό από μόνο του πρέπει να μας προβληματίσει ,για το άμεσο μέλλον αλλά και για το πως θα πρέπει αντιμετωπίσουμε ανάλογες κρίσεις από εδώ και πέρα.’


Στην χώρα μας η διαχείριση της κρίσης είναι η καλύτερη προς στο παρόν ,χάριν στα άμεσα μέτρα που λάβαμε χωρίς χρονοτριβή .

Ας δούμε όμως διαχρονικά την εξέλιξη των επιδημιών γρίπης μέσα από την ιστορία ώστε να καταλάβουμε επιτέλους πως δεν πρόκειται για "παιχνίδια κάποιων ή του μυαλού μας " ,αλλά για κάτι που αφορά την φύση και τον κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε .

Η πρώτη λοιπόν επιδημία νόσου που έμοιαζε με γρίπη περιγράφηκε από τον Ιπποκράτη το 412 π.Χ.
Η πρώτη όμως πανδημία νόσου ,για την οποία υπάρχουν πειστικά στοιχεία ότι πρόκειται για γρίπη περιγράφηκε το 1580.

Από τότε έχουν αναφερθεί 31 πανδημίες γρίπης από τις οποίες οι 4 έχουν συμβεί τον 20ο αιώνα και 3 τον 21ο αιώνα στις οποίες θα αναφερθώ στο τέλος του κειμένου .

Έτσι μέχρι το 2000 έχουμε :
1.Η ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΓΡΙΠΗ.
2.Η ΑΣΙΑΤΙΚΗ ΓΡΙΠΗ.
3.Η ΓΡΙΠΗ ΤΟΥ HONG-KONG.
4.Η ΡΩΣΙΚΗ ΓΡΙΠΗ.

ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΓΡΙΠΗ 1918-19.

Οφειλόταν σε υπότυπο Η1Ν1 του οποίου η προέλευση δεν έχει μέχρι σήμερα γίνει κατανοητή. Η Ισπανική γρίπη είχε αμφισβητούμενη γεωγραφική προέλευση. Πιθανολογείται ότι ξεκίνησε από την Κίνα και μεταφέρθηκε από μετανάστες στην Αμερική. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ξεκίνησε από τις μεσοδυτικές ΗΠΑ και επεκτάθηκε σχεδόν ταυτόχρονα σε Βόρεια Αμερική, Ευρώπη και Αφρική.
Τα περισσότερα θύματα ήταν νέοι ενήλικες. Σε νεκροτομικές μελέτες διαπιστώθηκαν η παρουσία κυψελιδικού οιδήματος με σχηματισμό υαλίνης μεμβράνης και θρομβώσεις μικρών αγγείων.

ΑΣΙΑΤΙΚΗ ΓΡΙΠΗ 1957-58

Οφειλόταν στον υπότυπο του ιού Α Η2Ν2, που προέκυψε από τον ανασυνδυασμό (reassortment) γενετικού υλικού από ιό γρίπης των πτηνών και από τον κυκλοφορούντα μέχρι τότε ιό γρίπης των ανθρώπων.

Ξεκίνησε από την Κίνα τον Μάρτιο του 1957, επεκτάθηκε γρήγορα στην νοτιοανατολική Ασία, στην Ιαπωνία και το Μάιο στην Αυστραλία, στην Ινδονησία και την Ινδία. Το καλοκαίρι του ίδιου έτους έφτασε στην Ευρώπη, στην Αφρική, στη Βόρεια και Νότια Αμερική. Μέσα σε έξι μήνες ο ιός είχε κάνει τον γύρο του κόσμου. Ένα δεύτερο κύμα εμφανίστηκε το φθινόπωρο του 1957, ενώ συνολικά επηρεάστηκε το 40-50% του πληθυσμού. Η μεγαλύτερη επίπτωση παρατηρήθηκε σε άτομα ηλικίας 5-19 ετών με ποσοστό προσβολής πάνω από 50%. Η θνητότητα ήταν υψηλή, σαφώς μικρότερη όμως από εκείνη της Ισπανικής γρίπης. Στοίχισε τη ζωή σε περίπου 1 εκατ. ανθρώπους παγκοσμίως.

ΓΡΙΠΗ ΤΟΥ HONG-KONG 1968.

Ο Η3Ν2 ιός που προκάλεσε αυτή την πανδημία προέκυψε, όπως ο προηγούμενος από ανασυνδυασμό γενετικού υλικού ιού γρίπης των πτηνών και ανθρώπινου ιού γρίπης. Ξεκίνησε από το Χόγκ Κόνγκ, τον Ιούλιο επεκτάθηκε στη νοτιοανατολική Ασία και τον Σεπτέμβριο έφτασε στις ΗΠΑ μέσω των στρατευμάτων που επέστρεψαν από το Βιετνάμ.
Υψηλά ποσοστά προσβολής εμφανίστηκαν σε παιδιά 10-14 ετών και σε άτομα άνω των 65 ετών. Μολύνθηκαν το 30-40% του πληθυσμού. Σε παγκόσμια κλίμακα η θνητότητα από την πανδημία του 1968 υπολογίζεται μεταξύ 500.000-1.000.000 ατόμων.

ΡΩΣΙΚΗ ΓΡΙΠΗ 1977-78 
.
Οφειλόταν σε έναν ελαφρά διαφοροποιημένο υπότυπο Η1Ν1 που πιθανόν διέφυγε από εργαστήριο, και στοίχισε τη ζωή σε 700.000 ανθρώπους παγκοσμίως. Ξεκίνησε πιθανά από τη Βόρεια Κίνα τον Μάιο του 1977 και μέχρι το Δεκέμβριο του 1978 είχε εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο. Επειδή ο ιός αυτός ήταν πανομοιότυπος με αυτόν που είχε προκαλέσει επιδημία σε ανθρώπους το 1950, άτομα ηλικίας άνω των 25 ετών παρουσίασαν αντισώματα στον ιό και η πανδημία της ρωσικής γρίπης περιορίστηκε σχεδόν αποκλειστικά στα παιδιά και τους εφήβους.
Και ερχόμαστε στον 21o ΑΙΩΝΑ
Με 3 έως τώρα επιδημίες :

1. Η ΓΡΙΠΗ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ .

Σποραδικά κρούσματα εμφανίστηκαν το 2003. Αλλά την άνοιξη του 2004 ξεκίνησε από το Βιετνάμ νέα πανδημία με ένα ισχυρά παθογονικό στέλεχος του ιού Η5Ν1 των πτηνών. Η νόσος μεταδόθηκε αρχικά στις γειτονικές χώρες και στη συνέχεια στην Ευρώπη και την Αφρική. Μέχρι τον Μάρτιο του 2006 από τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) έχουν καταγραφεί 176 επιβεβαιωμένα κρούσματα Η5Ν1 σε ανθρώπους από τα οποία 94 απεβίωσαν. Η θνητότητα ήταν μεγαλύτερη μεταξύ νέων ανθρώπων χωρίς ιστορικό προηγούμενης νόσου.

2. ΓΡΙΠΗ ΤΩΝ ΧΟΙΡΩΝ H1N1 2009

Η γρίπη πρωτοεμφανίστηκε στο Μεξικό.
Συνολικά, από την εμφάνιση της ασθένειας στο Μεξικό τον Απρίλιο του 2009 έως τον Αύγουστο του 2010 είχαν επιβεβαιωθεί σχεδόν 18.500 θάνατοι από τον ιό, σε 214 χώρες.
Και η τελευταία το 2019, η 3η στην σειρα επιδημία του 21ου αιώνα .
3. SARS-CoV-2 2019 -2020

Η Επιδημία ονομάζεται SARS-CoV-2, ενώ η ασθένεια που προκαλεί ονομάζεται COVID-19. O ιός ανιχνεύθηκε πρώτη φορά το Δεκέμβριο του 2019 στην περιοχή Γιουχάν της Κίνας και εξαπλώθηκε μέσα σε λίγους μήνες έως και σήμερα σε πάνω από 185 χώρες .

Με σχεδόν 2 εκατομμύρια κρούσματα και πάνω από 120 χιλιάδες νεκρούς .

Έχουμε λοιπόν ολους αυτους τους αιωνες μια ακολουθία πανδημιών από 10 έως 40 χρόνια.
Έχουμε ένα επαναλαμβανόμενο θανατηφόρο φαινόμενο που αφορά όλο τον πλανήτη άσχετα από το που ξεκινά κάθε φορά .Ένα φαινόμενο που κατά κανόνα έχει να κάνει με την προσωπική υγιεινή του καθενός μας ,με τις διατροφικές συνήθειες σε συνάρτηση πάντα με το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε .

Για αυτό και πρέπει να αναθεωρήσουμε πολλά ,κυρίως να δείξουμε περισσότερο σεβασμό και προσοχή στην φύση και στην κλιματική αλλαγή που έχει υποστεί ο πλανήτης εξαιτίας της ανθρώπινης παρέμβασης , να δείξουμε σεβασμό στο υπόλοιπο ζωικό βασίλειο που τόσο ταλαιπωρείται απ’ τις ανθρώπινες παρεμβάσεις κυρίως όμως να βάλουμε ψηλά στις προτεραιότητες μας την καθημερινή προσωπική υγιεινή μας και την φροντίδα της υγεία μας .

Βλέποντας όλο αυτό τον διάστημα ,τον ορυμαγδό παραπληροφόρησης και fake news από τα μεγαλύτερα μέσα ενημέρωσης έως και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα κλείσω με ένα παράπονο αλλά και με προτροπή προς την πολιτεία και αυτούς που είναι υπεύθυνοι για την καλλιέργεια και εκπαίδευση ,να σκύψουν πάνω από τον κόσμο και να του μάθουν επιτέλους πως να μαθαίνει και να κρίνει !

Υ.Γ. Οι επιδημίες από ιούς και βακτήρια είναι εδώ από την παρουσία του ανθρώπου  στην γη και πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε ,όπως πρέπει να αντιμετωπίσουμε  τον λειτουργικό αναλφαβητισμό ,την παραπληροφόρηση ,την συνωμοσιολογία και τον ωχαδερφισμό για απειλούν την νοημοσύνη αλλά και τις ζωές όλων μας !
Καλή ανάσταση στις ψυχές και στις καρδιές όλου του κόσμου !

Νικόλαος Ρίζος Αριδαία 15/4/2020


Πηγή πληροφοριών και βιβλιογραφία : Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρία και παγκόσμιος οργανισμός υγείας .
Wilschut J, McElhaney J, Palache A. Influenza epidemics and pandemics. In: Wilschut J, McElhaney J, Palache A, eds. Influenza. 2nd edition. Elsevier 2006-2010.