 |
| Το θέμα της εβδομάδας |
Η εκπομπή ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ της Ροζαλίας Γαβριηλίδου και του life 106.3, με αίσθημα ευθύνης και τιμής στους γενοκτονημένους προγόνους μας, αφιέρωσε την εκπομπή της 19ης Μαΐου στην μνήμη τους. Καλεσμένος της στη εκπομπή, ήταν ο γνωστός ηθοποιός ποντιακής καταγωγής και πρωταγωνιστής στη σειρά ΚΟΚΚΙΝΟ ΠΟΤΑΜΙ, κύριος Τάκης Βαμβακίδης.
Ιστορική αναδρομή του Ελληνικού Πόντου, παραθέτουμε για τους αναγνώστες μας. Είναι το κείμενο με το οποίο οι ακροατές μας ταξίδεψαν ανά τους αιώνες ακολουθώντας την πορεία του!
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ
Ο Πόντος, η περιοχή απ' όπου προέρχονται οι Πόντιοι, βρίσκεται στα βορειοανατολικά παράλια της Τουρκίας και πήρε τ' όνομά του απ' τον Εύξεινο Πόντο. Η λέξη «Πόντος» σημαίνει θάλασσα και «Εύξεινος» σημαίνει φιλόξενη.
Οι Έλληνες κατοίκησαν την περιοχή πριν το 1000 π.χ. Αργότερα ο Πόντος κατακτήθηκε απ' τους Πέρσες και ελευθερώθηκε απ' τον Μέγα Αλέξανδρο. Εκεί ιδρύθηκε και το βασίλειο του Πόντου με σπουδαιότερο βασιλιά τον Μιθριδάτη τον Ευπάτορα.
Το 65 π.χ. οι Ρωμαίοι κατέκτησαν το κράτος του Πόντου και το χώρισαν στα δυο. Μετά το 1204, που η Πόλη αλώθηκε απ' τους Φράγκους, ο βυζαντινός αυτοκράτορας Αλέξιος Α' ο Κομνηνός, ίδρυσε εκεί το ανεξάρτητο κράτος της Τραπεζούντας που διατηρήθηκε ως το 1451 οπότε και κατακτήθηκε απ' τον Μωάμεθ Β' τον Πορθητή.
Ο Πόντος παραμένει στη τουρκική κατοχή ως σήμερα. Οι κάτοικοί του, όμως, έπαθαν μεγάλες συμφορές. Απ' το 1916 ως το 1923, οι Νεότουρκοι του Μουσταφά Κεμάλ, του ηγέτη της Τουρκίας, σκότωσαν ομαδικά περισσότερους από 353.000 Έλληνες κατοίκους του Πόντου και ανάγκασαν τους υπόλοιπους να αφήσουν τα σπίτια τους και να ζητήσουν καταφύγιο στην Ελλάδα.
Η γενοκτονία αυτή, ήταν προσχεδιασμένη. Στην αρχή έγινε οικονομικός πόλεμος. Κάθε τι ελληνικό απαγορεύτηκε και τα ελληνικά καράβια έχασαν το δικαίωμα να αράζουν σε τούρκικα λιμάνια. Οι τοπικές εφημερίδες, παρακινούσαν τους τούρκους σε επιθέσεις και διωγμούς. Πολλοί έλληνες χωρικοί βρίσκονταν σκοτωμένοι στο δρόμο ή στα χωράφια τους. Οργανωμένες συμμορίες, λεηλατούσαν σπίτια, περιουσίες και χωριά ολόκληρα. Ο εμπνευστής της γενοκτονίας, ο Μεχμέτ Ταλαάτ, καλούσε με τηλεγραφήματα τους πολιτικούς και στρατιωτικούς διοικητές των νομών να μη δείχνουν κανένα έλεος στους χριστιανούς.
Αλλά η Τουρκία δεν περιοριζόταν σ' αυτά. Το κράτος έκανε ότι μπορούσε για να αναγκάσει τους χριστιανούς να φύγουν απ' τον τόπο τους. Και οι σφαγές και λεηλασίες συνεχίζονταν. Το οικουμενικό πατριαρχείο, σε ένδειξη πένθους, έκλεισε στις 15 Μαΐου 1914 όλες τις εκκλησίες και τα σχολεία και κατήγγειλε τους διωγμούς στις δυνατές χώρες της εποχής. Δεν κατάφερε, όμως, τίποτε γιατί ξέσπασε ο Α' παγκόσμιος πόλεμος.
Στις 20 Ιουλίου του 1914, κηρύχτηκε γενική επιστράτευση όλων των εθνικοτήτων της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Για πρώτη φορά επιστρατεύτηκαν και οι χριστιανοί. Πολλοί πόντιοι απέφυγαν τη στράτευση και κρύφτηκαν σε σπηλιές, δάση, υπόγεια. Τους υπόλοιπους χριστιανούς, τους έστειλαν σε τάγματα εργασίας για να σπάζουν πέτρες και να ανοίγουν δρόμους. Οι συνθήκες ζωής και δουλειάς ήταν απάνθρωπες: η τροφή ελάχιστη, το νερό ανύπαρκτο, η κακομεταχείριση μεγάλη και έτσι πολύ λίγοι επέζησαν.
Στον Πόντο, ο διωγμός πήρε τραγικές διαστάσεις. Σκότωναν κάθε έλληνα που έβρισκαν στο δρόμο. Όποιος γλίτωνε απ' τις δολοφονίες, πέθαινε από την πείνα ή τις αρρώστιες. Κι όλα αυτά, για να αλλάξει ο εθνικός χαρακτήρας των περιοχών αυτών και να εκτουρκιστούν όσοι απέμεναν. Και δυστυχώς, λίγοι μόνο τούρκοι αποδοκίμασαν τη γενοκτονία των ποντίων.
Στα 1919, στις 19 Μαΐου, οι διωγμοί έγιναν αγριότεροι. Ήταν το τελικό χτύπημα για τον ελληνισμό του Πόντου. Ο Κεμάλ έβαλε μπροστά την ολοκλήρωση της εξόντωσης. Για το σκοπό αυτό, έφτιαξε μια μυστική οργάνωση, μέλος της οποίας ήταν και ο 'δήμιος' των Ελλήνων, ο Τοπάλ Οσμάν. Η τρομοκρατία, τα εργατικά τάγματα, οι εξορίες, τα δικαστήρια της ανεξαρτησίας και η κρεμάλα, οι πυρπολήσεις των χωριών και οι δολοφονίες, ανάγκασαν τους έλληνες να πάρουν τα βουνά δημιουργώντας αντάρτικο με σκοπό την προστασία των αμάχων.
Αλλά το τέλος του Πόντου πλησιάζει. Τον τραγικό επίλογο της γενοκτονίας, γράφει ο βίαιος ξεριζωμός των επιζώντων. Με τη συνθήκη της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, φεύγουν για την Ελλάδα και οι τελευταίοι πόντιοι. Κανένας δεν έμεινε πίσω εκτός απ' αυτούς που εκτουρκίστηκαν με τη βία. Κι αυτό ήταν το τέλος.
Η 19η Μαΐου, καθιερώθηκε ως ημέρα μνήμης της γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, γιατί την ημέρα εκείνη, στα 1919, ο Κεμάλ έφτασε στη Σαμψούντα και ξεκίνησε η δεύτερη και τελευταία φάση της σφαγής. Στην Τουρκία είναι εθνική γιορτή. Στην Ελλάδα είναι μέρα πένθους και μνήμης.
Η ιστορική διαδρομή των Ελλήνων του Πόντου που αρχίζει με το μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας, τελειώνει με τον ξεριζωμό των προγόνων μας πριν 101 χρόνια, μετά από άνιση μάχη με την τουρκική θηριωδία, αφήνοντας αξέχαστες αναμνήσεις από τον αλύτρωτο και αλησμόνητο Πόντο.
Ροζαλία Γαβριηλίδου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:
Κάτωθι των περισσοτέρων κειμένων του διαδικτυακού τόπου παρέχεται η δυνατότητα υποβολής σχολίων από τους χρήστες/ επισκέπτες. Η δυνατότητα αυτή είναι καταρχήν ελεύθερη. Ωστόσο, η συντακτική ομάδα δύναται να προβεί άμεσα και χωρίς καμία προηγούμενη ειδοποίηση ή αιτιολόγηση, στη διαγραφή οιουδήποτε σχολίου κρίνει ότι είναι εκτός του δεοντολογικού πλαισίου, των στόχων και των υπηρεσιών του διαδικτυακού τόπου, ειδικά δε εάν αυτό είναι υβριστικό, ειρωνικό, έχει στόχο να προσβάλλει τρίτο πρόσωπο ή την ιστοσελίδα.
Σε καμία περίπτωση ο διαχειριστής του διαδικτυακού τόπου δεν υιοθετεί, ενστερνίζεται, αποδέχεται ή εγγυάται την αλήθεια των προσωπικών σκέψεων, αντιλήψεων και πληροφοριών, οι οποίες εκφράζονται από τους επισκέπτες/χρήστες της ιστοσελίδας.
Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης.
Η συντακτική ομάδα του Aridaia365