Τα σημαντικότερα πολιτικά γεγονότα του 2024: Μία ανασκόπηση - Γράφει ο Δημήτρης Παπαδόπουλος

Γράφει ο Δημήτρης Παπαδόπουλος

Το 2024 μπορεί να χαρακτηριστεί ως χρονιά γεμάτη πολιτικές εξελίξεις και κοσμοϊστορικά γεγονότα που επηρέασαν και θα επηρεάσουν και στο μέλλον την πορεία του πλανήτη, αφήνοντας χώρο για να ξοδέψουμε πολλή μελάνη ακόμα για τα όσα μέλλει γενέσθαι.

​Έκπληξη για πολλούς (ακόμα και για τον γράφοντα) – δεδομένη κατ’ άλλους – αποτέλεσε η νίκη Τραμπ στις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου με 312 εκλέκτορες, κερδίζοντας κατά κράτος την αντίπαλο του, Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Κ. Χάρις, η οποία κατάφερε να αποσπάσει 226 εκλέκτορες. Το αξιοσημείωτο στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι ο Τραμπ κατάφερε να κερδίσει και τη λαϊκή ψήφο, κάτι που δεν είχε καταφέρει το 2016, όταν αντίπαλος του για την προεδρία ήταν η Χ. Κλίντον.

Επιπροσθέτως, η νίκη των Ρεπουμπλικάνων τόσο στη Γερουσία όσο και στη Βουλή των Αντιπροσώπων καθιστά τον νεοκλεγέντα Πρόεδρο απόλυτο κυρίαρχο της πολιτικής ζωής των ΗΠΑ. Τώρα, το βλέμμα της παγκόσμιας κοινότητας είναι στραμμένο στις 20 Ιανουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία θα αναλάβει και επίσημα καθήκοντα. Ο ίδιος έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι θα τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία σε μόλις 24 ώρες και ότι θα σταματήσει την αιματοχυσία στην Παλαιστίνη, καθώς  θεωρεί τον εαυτό του ισχυρό πολιτικό ανήρ, αντιπαραβάλλοντας μάλιστα τον εαυτό του με τον προκάτοχό του, τον οποίο χαρακτήριζε ανίσχυρο και αδύναμο πρόεδρο.

​Από την άλλη, ανησυχία προκαλούν ορισμένες δημόσιες τοποθετήσεις του Τραμπ περί επιβολής δασμών στα εισαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα, γεγονός που θα είχε σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία της Ευρώπης και πόσο μάλλον στην ήδη κλονιζόμενη οικονομία της Γερμανίας, η οποία οδεύει ολοταχώς προς πρόωρες εκλογές με την επανεκλογή του νυν καγκελάριου Σολτσς, να φαντάζει σχεδόν απίθανη. Ακούσαμε, επίσης, τον Τραμπ να κάνει λόγο για κατάληψη της Διώρυγας του Παναμά, για αγορά της Γροιλανδίας και για την πρόταση του ο Καναδάς να γίνει η 51η πολιτεία των ΗΠΑ. Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: οι συγκεκριμένες δηλώσεις υποδηλώνουν την πρόθεση του ιδίου για επέκταση των ΗΠΑ ή απλά «τρολάρει»;

Νομίζω ότι το θέμα της Διώρυγας του Παναμά και της Γροιλανδίας ανάγεται στην προσπάθεια της Αμερικής να εκδιώξει τη Κίνα από τις δυο αυτές περιοχές, καθώς οι κινέζικες επενδύσεις στον Παναμά μετράνε πολλά δις. δολάρια και η περιοχή της Αρκτικής γίνεται όλο και πιο αμφισβητούμενη, μια και το λιώσιμο των πάγων ανοίγει νέες ναυτιλιακές διαδρομές. Αναφορικά με τις δηλώσεις του για τον Καναδά, αυτές ομοιάζουν περισσότερο με δημόσιο «τρολάρισμα» ειδικά κατά του Πρωθυπουργού Τρυντώ, με τον οποίο δεν έχει και τις καλύτερες των σχέσεων.

​Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ και η φυγή του ιδίου και της οικογένειας του στη Ρωσία αποτέλεσε γεγονός που ικανοποίησε μεγάλη μερίδα του πολύπαθου συριακού λαού, παρακολουθώντας την πτώση Άσαντ σε χρονικό διάστημα μικρότερο του ενός μήνα. Ε.Ε. και ΗΠΑ τηρούν σιγή ιχθύος αναφορικά με τις πραγματικές προθέσεις της μεταβατικής κυβέρνησης της Συρίας, διότι όπως είναι τοις πάσι γνωστό, ο επικεφαλής αυτής υπήρξε μέλος του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού Κράτους, και η περιβολή του με το δυτικό τρόπο ένδυσης δεν παύει να προκαλεί την επιφύλαξη των περισσοτέρων. Ρωσία και Ιράν, παραδοσιακοί σύμμαχοι του καθεστώτος Άσαντ, βρίσκονται σε δεινή θέση, καθώς για τη Ρωσία ο Άσαντ αποτελούσε το μέσο της για τη παρουσία του πολεμικού ρωσικού ναυτικού στη Μεσόγειο και για το Ιράν η δίοδος για τον εφοδιασμό της Λιβανέζικης Χεσμπολάχ.

​Η προηγούμενη χρονιά σημαδεύτηκε και από πολιτικές κρίσεις σε αρκετές αφρικανικές χώρες, με πραξικοπήματα και εσωτερικές διαμάχες να κλονίζουν την περιοχή. Οι διεθνείς οργανισμοί κατέβαλαν προσπάθειες για σταθεροποίηση, αλλά τα αίτια της αστάθειας –όπως η φτώχεια και η διαφθορά– παραμένουν. Για την Κίνα, ωστόσο, αποτέλεσε χρονιά ορόσημο καθώς εδραίωσε τη θέση της ως οικονομική και στρατιωτική υπερδύναμη. Η πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος» ενισχύθηκε, επηρεάζοντας άμεσα την Αφρική, την Ασία και την Ευρώπη. Παράλληλα, οι γεωπολιτικές εντάσεις στη Νότια Σινική Θάλασσα κλιμακώθηκαν, δοκιμάζοντας τις αντοχές της διεθνούς διπλωματίας. Η προσέγγιση της Ινδίας με χώρες όπως η Βραζιλία και η Νότια Αφρική υπογράμμισε τη σημασία των αναδυόμενων οικονομιών. Παράλληλα, η συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας δημιούργησε ανησυχία στη Δύση, ενισχύοντας τη συζήτηση για έναν πολυπολικό κόσμο.

​Το 2024 ήταν μια χρονιά που καθόρισε το πολιτικό μέλλον του πλανήτη. Οι εξελίξεις αυτές δεν αποτελούν μεμονωμένα γεγονότα, αλλά εντάσσονται σε ένα συνεχές παγκόσμιων αλλαγών που επηρεάζουν τις ζωές όλων μας. Το ερώτημα είναι αν ο κόσμος μπορεί να βρει κοινό έδαφος για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας.