Η εκπομπή ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ της Ροζαλίας Γαβριηλίδου που σας κάνει συντροφιά κάθε Τρίτη βράδυ μέσα από τη συχνότητα του life 106.3, αυτή την εβδομάδα ασχολήθηκε με την Κρύα Βρύση Πέλλας. Τα στοιχεία και το άρθρο-αφιέρωμα αυτή τη φορά είναι από τον ιερέα Βασίλειο Τσουφλίδη και τον ευχαριστούμε πολύ.
Κρύα Βρύση Πέλλας
Η Κρύα Βρύση είναι κωμόπολη του Νομού Πέλλας και ήταν έδρα του ομώνυμου Δήμου (από το 1990 μέχρι το 2010) στην επαρχία Γιαννιτσών. Έχει πληθυσμό με την απογραφή του 2011 περί τους 5.214 κατοίκους. Βρίσκεται νοτιοανατολικά της ‘Εδεσσας, και στο μέσο της απόστασης μεταξύ Γιαννιτσών και Νάουσας.
Η σημερινή πόλη της Κρύας Βρύσης προέκυψε από την συνένωση δύο οικισμών, της Πλάσνας και της Πρίσνας. Πριν την άφιξη των πρώτων προσφύγων το 1926, οι δύο αυτοί οικισμοί αριθμούσαν λίγες εκατοντάδες κατοίκων, οι οποίοι ήσαν ψαράδες κατά το επάγγελμα, αφού η λίμνη δεν είχε ακόμα αποξηρανθεί.
Μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τον Ελληνικό στρατό στην σημερινή Κρύα Βρύση υπήρχε ένας τουρκαλβανός μεγαλοκτηματίας, ο Αμπντούλ Μπέης. Σύμφωνα με την έρευνα τού δασκάλου Καραπάνου Ευσταθίου η μεγαλύτερη έκταση καλλιεργήσιμης γης ανήκε στον τσιφλικά αυτόν και γύρω από το αρχοντικό του ζούσαν οι εργάτες του.
Οι πρώτοι πρόσφυγες ποντιακής καταγωγής ήρθαν στην Κρύα Βρύση το 1926 από το χωριό Άγιος Γεώργιος Γρεβενών. Αυτοί είχαν καταγωγή από το Καγιάμπασι τις Ορντού τού κεντρικού Πόντου. Αμέσως μετά από αυτούς ήρθαν από την Κιβωτό Γρεβενών το 1929 άλλοι Πόντιοι οι λεγόμενοι τουρκόφωνοι, με μητρική γλώσσα την Τουρκική και καταγωγή από την Μεσουδιά τού κεντρικού Πόντου. Η κατοικήσιμη έκταση τού χωριού τότε ήταν πολύ μικρή.
Το 1929 οι πρώτοι πόντιοι που εγκαταστάθηκαν στην Κρύα Βρύση οικοδόμησαν τον Ναό του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, με ό,τι πρόσφορο υλικό βρήκαν στην περιοχή. Στον ταπεινό αυτό Ναό δόθηκε το όνομα Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος και εξυπηρετούσε τις λατρευτικές ανάγκες των κατοίκων μέχρι το 1950. Γύρω στο 1947 εν μέσω τού εμφυλίου πολέμου ξεκίνησε το κτίσιμο τού νέου Ναού, ο οποίος είναι τρισυπόστατος και τιμάται σε τρείς εορτές: Γεννήσεως τού Σωτήρος Χριστού, Κοιμήσεως της Θεοτόκου και Αγίου Γεωργίου. Κατά την μαρτυρία τού μπάρμπα Αλέξη Παπαδόπουλου για να στηριχθεί οικονομικά η αποπεράτωση τού Ναού, οι κάτοικοι προσέφεραν προσωπική εργασία και μέρος από τα γεννήματά τους, δηλαδή, καλαμπόκι, σιτάρι, βαμβάκι, κλπ. Σήμερα την Κρύα Βρύση κοσμεί και δεύτερος περικαλλής Ναός προς τιμήν της Αγίας Κυριακής, ενώ υπάρχει το εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου, το οποίο είναι σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή. Η τοποθεσία στην οποία είναι κτισμένο φαίνεται πως ήταν από τα αρχαία χρόνια μια μικρή νησίδα μερικών στρεμμάτων και κτίστηκε γύρω στο 1860.
ΑΠΟΞΗΡΑΝΣΗ ΛΙΜΝΗΣ
Γύρω στα 1933 ξεκινά το τεράστιο έργο της αποξήρανσης της λίμνης. Το 1936 το έργο τελείωσε και αποκαλύφθηκαν 290.000 στρέμματα περίπου καλλιεργήσιμου εδάφους. Έτσι άρχισε πλέον η νόμιμη διανομή χωραφιών στους ακτήμονες της Κρύας Βρύσης Πόντιους, Βλάχους και Γηγενείς. Τότε γύρω στο 1936 κατακλύστηκε η Κρύα Βρύση από επιπλέον κατοίκους από την Νέα Ζωή και την Άψαλο Αριδαίας καθώς και από το Ελευθεροχώρι Κατερίνης και αλλού. Η είσοδος νέων κατοίκων, γεωργών κατά το πλείστον και κτηνοτρόφων, συνεχίστηκε μέχρι τα τέλη του 1950 και με την άφιξη ελλήνων Ποντίων από την Σοβιετική Ένωση και κτηνοτρόφων Βλάχων από την Ήπειρο. Κατά την μαρτυρία τού Λεωνίδα Στεργίου οι ομογενείς αδελφοί μας Βορειοηπειρώτες Βλάχοι εγκαταστάθηκαν στην Κρύα Βρύση το 1936 με την αποξήρανση της λίμνης.
ΑΥΞΗΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΟΔΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Με την λήξη τού εμφυλίου πολέμου οι άνθρωποι ασχολούνται πια με τα ειρηνικά έργα τους. Η κυρία ασχολία παραμένει η κτηνοτροφία και η γεωργία. Όμως μια νέα πληγή πλήττει την χώρα και την Κρύα Βρύση ιδιαίτερα, η μετανάστευση προς την Αμερική και μετά το 1960 προς την Γερμανία. Οι μετανάστες της Γερμανίας μετά από λίγα χρόνια και αφού έκαναν ένα σεβαστό κομπόδεμα, ήρθαν στον τόπο τους, έκτισαν σύγχρονα σπίτια, αγόρασαν γεωργικά μηχανήματα και η Κρύα Βρύση άρχισε να ανέρχεται οικονομικά.
Η δυναμικότητα για πρόοδο των κατοίκων φάνηκε και σε άλλες δραστηριότητες πέραν της γεωργίας και κτηνοτροφίας. Μετά τον εμφύλιο άρχισε να λειτουργεί σύγχρονο εργοστάσιο ως εκκοκκιστήριο. Έτσι οι γεωργοί στράφηκαν προς την καλλιέργεια τού βάμβακος. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να εισρέει χρήμα προς τούς παραγωγούς, τούς μικροεμπόρους, τούς εργάτες γης, που έρχονταν από διάφορα μέρη για να εργαστούν.
Επιπλέον τα σιτηρά, που ήταν άλλη δυναμική καλλιέργεια, δημιούργησαν μεγάλο κύκλο εργασιών και πολλοί ήσαν αυτοί που ενεπλάκησαν στην παραγωγή, μεταφορά, εμπορία και παραγωγή αλεύρων εξαιρετικής ποιότητας. Τα διάφορα επαγγέλματα, τα σχετιζόμενα με τα σιτηρά ήσαν: παραγωγοί, που ήταν και ιδιοκτήτες της γης, εργάτες για το θέρισμα, για το αλώνισμα, εργάτες στους αλευρόμυλους της Κρύας Βρύσης, παραγωγοί ζωοτροφών, διότι η μηχανοποίηση δεν ήταν ακόμα πλήρης και τα ζώα εργασίας (γαϊδούρια, άλογα, μουλάρια) ήταν απαραίτητα.
Μετά το 1960 άρχισε η άρχισε η μηχανοποίηση των καλλιεργειών. Υπήρξαν κάποιοι πρωτοπόροι αγρότες που τόλμησαν να εισέλθουν δυναμικά σε νέες μεθόδους παραγωγής και αυτό είχε μεγάλο οικονομικό αντίκτυπο για την Κρύα Βρύση και την ευρύτερη περιοχή.
Παραλλήλως περισσότεροι νέοι στράφηκαν προς τις ανώτερες σπουδές, διότι πλέον η ανάγκη για εργατικά χέρια μειώθηκε και επιπλέον οι γονείς είχαν οικονομική ευχέρεια, ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά τους. Έτσι η Κρύα Βρύση ανέδειξε επιστήμονες γεωπόνους, δασκάλους, καθηγητές, ιατρούς, κλπ. Παρόλα αυτά η μετανάστευση συνεχίστηκε και η αιμορραγία σε ανθρώπινο δυναμικό διατηρούσε τον πληθυσμό της Κρύας Βρύσης σχεδόν στάσιμο.
Αν εξαιρέσουμε κάποια χρονική περίοδο μετά το 1981 και για λίγα χρόνια, οπότε και υπήρξε έντονη οικονομική δραστηριότητα λόγω της αυξημένης παραγωγής καπνού και σπαραγγιού, ακολούθησε μια οικονομική πτώση, επειδή δυναμικές γεωργικές καλλιέργειες σταμάτησαν. Τελευταία σταμάτησε και η παραγωγή τεύτλων και αυτό υπήρξε ένα πλήγμα. Ευτυχώς σήμερα είναι σημαντική η παραγωγή σταφυλιού. Μετά την κατάργηση τού δήμου Κρύας Βρύσης και την παύση λειτουργίας κάποιων υπηρεσιών, η οικονομική ζωή έχει πληγεί περισσότερο και η σημερινή ζωή δεν θυμίζει σε τίποτα τα περασμένα χρόνια.
ΣΥΛΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Στην Κρύα Βρύση λειτουργεί άτυπα από το 1955 περίπου Ποντιακός Σύλλογος, αλλά το 1970 ιδρύθηκε και τυπικά και λειτουργεί μέχρι και σήμερα. Παράλληλα δημιουργήθηκαν και άλλοι πολιτιστικοί Σύλλογοι, που εκφράζουν την ιδιαιτερότητα και την ιδιοπροσωπία των άλλων ομογενών αδελφών μας, των Βλάχων και των Γηγενών. Επιπλέον υπάρχει και ένας άλλος πολιτιστικός Σύλλογος ο «Σωκράτης», που καλύπτει σπουδαίες πτυχές δραστηριοτήτων, όπως το θέατρο, το βιβλίο, μαζικές αθλητικές εκδηλώσεις κλπ. Δυστυχώς το σπουδαίο ποδοσφαιρικό Σωματείο ΑΠΟΛΛΩΝ βρίσκεται σε αναστολή δραστηριότητας, ενώ είχε έντονη παρουσία στην κοινωνική και αθλητική ζωή.
π. Βασίλειος Τσουφλίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:
Κάτωθι των περισσοτέρων κειμένων του διαδικτυακού τόπου παρέχεται η δυνατότητα υποβολής σχολίων από τους χρήστες/ επισκέπτες. Η δυνατότητα αυτή είναι καταρχήν ελεύθερη. Ωστόσο, η συντακτική ομάδα δύναται να προβεί άμεσα και χωρίς καμία προηγούμενη ειδοποίηση ή αιτιολόγηση, στη διαγραφή οιουδήποτε σχολίου κρίνει ότι είναι εκτός του δεοντολογικού πλαισίου, των στόχων και των υπηρεσιών του διαδικτυακού τόπου, ειδικά δε εάν αυτό είναι υβριστικό, ειρωνικό, έχει στόχο να προσβάλλει τρίτο πρόσωπο ή την ιστοσελίδα.
Σε καμία περίπτωση ο διαχειριστής του διαδικτυακού τόπου δεν υιοθετεί, ενστερνίζεται, αποδέχεται ή εγγυάται την αλήθεια των προσωπικών σκέψεων, αντιλήψεων και πληροφοριών, οι οποίες εκφράζονται από τους επισκέπτες/χρήστες της ιστοσελίδας.
Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης.
Η συντακτική ομάδα του Aridaia365