Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 2021

Μεσημέρι Έδεσσας: - Το θέμα της εβδομάδας στην εκπομπή "Αποτυπώματα" στον Life 106,3 (ΦΩΤΟ)

Το θέμα της εβδομάδας

Η  εκπομπή ΑΠΟΤΥΠΏΜΑΤΑ έκανε αφιέρωμα, αυτήν την εβδομάδα, σ ένα χωριό της Έδεσσας με πλούσια ιστορία, το Μεσημέρι. Μέσα από αυτό το αφιέρωμα, μαθαίνουμε μικρές λεπτομέρειες, που ίσως δεν γνωρίζουν αρκετοί ακροατές και αναγνώστες. 

Με αυτόν τον τρόπο ο αγαπημένος σας σταθμός LIFE 106,3, η εκπομπή ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ που μπήκε στην καρδιά σας και η Ροζαλία Γαβριηλίδου, συμβάλλουν στην μετάδοση της ιστορίας του τόπου μας στις επόμενες γενιές. 


Μεσημέρι Πέλλας

Το Μεσημέρι είναι ορεινό χωριό της Κεντρικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας σε υψόμετρο 450 μέτρα.

Το Μεσημέρι βρίσκεται δίπλα (νοτιοδυτικά) της Έδεσσας και χωρίζεται από αυτήν με την περιφερειακή οδό Έδεσσας. Η κεντρική εκκλησία του είναι η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων (τους Αγίους Κοσμά και Δαμιανό) και γιορτάζει την 1η Νοεμβρίου.  Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1918 με το ΦΕΚ 152Α - 09/07/1918 όταν ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νέο-ιδρυθείσας κοινότητας. Σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης αποτελεί την τοπική κοινότητα Μεσημερίου που ανήκει στη δημοτική ενότητα Έδεσσας του Δήμου Έδεσσας και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 765 κατοίκους. Λίγο έξω από το χωριό υπάρχει η Ιερά Μονή του Τιμίου Σταυρού και πάνω στο βουνό το ξωκκλήσι του Αγίου Αθανασίου.

Πριν από περίπου δύο αιώνες οι κάτοικοι του χωριού ζούσαν σε διάφορες μικρές ή μεγαλύτερες ομάδες γύρω από το χωριό. Ασχολούνταν με την κτηνοτροφία αλλά και την υλοτομία. 

   Αναφέρεται ότι η σημαντικότερη ομάδα ήταν αυτή που προήλθε από την Ήπειρο και, συγκεκριμένα, από την περιοχή του Σουλίου και πιθανότατα ο ερχομός τους στην περιοχή να συνδέεται με την εκδίωξη των Σουλιωτών από τα χώματά τους κατά την εποχή του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Γι' αυτό και στο χωριό υπάρχουν ονόματα που τα συναντάς και στην Ήπειρο (Σουλιώτης, Νάνος, Γιαννάκης, Γκότσης και άλλα).

   Κάποια στιγμή, οι ομάδες αυτές αποφάσισαν να ζήσουν όλοι μαζί στο μέρος που είναι σήμερα το χωριό για να αποκτήσουν μεγαλύτερη ασφάλεια καθώς τότε απειλούνταν από διάφορους περαστικούς κλέφτες και ληστές. Έτσι άρχισε να δημιουργείται ο οικισμός.

   Όσο για την ονομασία του χωριού, αυτή έχει διάφορες εκδοχές για την προέλευσή της, οι επικρατέστερες των οποίων είναι δύο. Σύμφωνα με την πρώτη, επειδή οι κάτοικοι αποφάσισαν να μείνουν, τότε στην αρχή, στο μεσαίο μέρος (κεντρικό) της περιοχής, το χωριό σιγά σιγά ονομάστηκε Μεσημέρι από την παραφθορά και συνένωση των λέξεων "μεσαίο μέρος". Κατά τη δεύτερη εκδοχή έμποροι από τη Φλώρινα και άλλες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας όταν έκαναν το ταξίδι προς τον κάμπο και τη Θεσσαλονίκη ή αντίστροφα έφταναν πάντα στην περιοχή το μεσημέρι και σταματούσαν να ξεκουραστούν αφού υπήρχαν άφθονα νερά και ίσκιος πολύς. Έτσι από τους εμπόρους αυτούς ονομάστηκε η περιοχή του χωριού "Μεσημέρι".

   Κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, το χωριό συμμετείχε ενεργά και πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος με 50 νεκρούς. Υπέφερε πολύ από τους Βουλγαροκομιτατζήδες και τελικά το 1912 (18 Οκτωβρίου) απελευθερώθηκε μαζί με την Έδεσσα και τη γύρω περιοχή και ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Κράτος. Είναι γνωστή η ιστορία 7 πατριωτών (6 Μεσημεριωτών και ενός Φλαμουριώτη) που στις 2 Φεβρουαρίου 1905 σκοτώθηκαν σε ενέδρα Βουλγαροκομιτατζήδων. Η μνήμη τους τιμάται κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή του Φεβρουαρίου με Μνημόσυνο και άλλες εκδηλώσεις (δρόμο θυσίας κλπ).

   Στη γερμανική κατοχή, πολλοί κάτοικοι συμμετείχαν στην αντίσταση και στις 13 Σεπτεμβρίου 1944 οι Γερμανοί έκαψαν σχεδόν ολοσχερώς το χωριό και σκότωσαν 3 κατοίκους, ως αντίποινα για την επίθεση που δέχτηκε το στρατόπεδο, λίγο πιο κάτω, από τους αντάρτες του Ε.Λ.Α.Σ. και 3 αγγλικά αεροπλάνα. Το στρατόπεδο κατά την κατοχή το είχαν καταλάβει οι Γερμανοί. Ήταν οι τελευταίες μέρες της Γερμανικής κατοχής.

   Μετά τον πόλεμο το χωριό αναστηλώθηκε και οι κάτοικοί του προοδεύουν, ασχολούμενοι κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και διάφορες τέχνες.

Οι κύριες καλλιέργειες είναι τα κεράσια -ονομαστή παγκοσμίως η περιοχή για τα κεράσια της - και τα ροδάκινα αλλά υπάρχουν και άλλες δευτερεύουσες καλλιέργειες όπως το αμπέλι, τα δαμάσκηνα, τα βερίκοκα, τα μήλα. Η κτηνοτροφική παραγωγή αφορά κυρίως γιδοπρόβατα. Παράλληλα υπάρχουν πολλοί κάτοικοι που ασχολούνται με διάφορες τέχνες όπως είναι τα οικοδομικά επαγγέλματα. 

Στο Μεσημέρι δραστηριοποιείται ο Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος Νέων Μεσημερίου «Αριστοτέλης» που ιδρύθηκε το 1983 και έχει στο δυναμικό του 4 χορευτικά τμήματα, με συμμετοχές σε πολιτιστικές εκδηλώσεις του χωριού αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Στις εγκαταστάσεις του Συλλόγου (στεγάζεται στο παλιό κτίριο του Δημοτικού Σχολείου που ανακαινίσθηκε), λειτουργεί έκθεση φωτογραφίας καθώς και λαογραφικό μουσείο. Διοργανώνει πολλές επιτυχημένες δραστηριότητες όπως το Μνημόσυνο Μακεδονομάχων, τον Μαραθώνιο δρόμο, τη γιορτή Αγίου Αθανασίου, κρατάει τις παραδόσεις και δημιουργεί εκδηλώσεις όπως το άναμμα της φωτιάς (Κόλιντα Μπάμπω) παραμονές των Χριστουγέννων, όπου γύρω από μια τεράστια φωτιά που καίει στην πλατεία του χωριού, χορεύουν οι νέοι πιασμένοι χέρι – χέρι παραδοσιακούς χορούς με το κρασί και το τσίπουρο να έχουν την τιμητική τους. 

Φημίζεται το χωριό για το εξαιρετικής ποιότητας τσίπουρο που παράγει, σε μικρές ποσότητες αλλά με τον παραδοσιακό τρόπο. Κατά την παραγωγή του δε, στήνονται πραγματικά γλέντια. Επίσης η μεγάλη γιορτή τσίπουρου που κάθε χρόνο τον Οκτώβριο πραγματοποιείται με καλεσμένους Συλλόγους από διάφορες περιοχές αποτελεί τη μεγάλη και πασίγνωστη γιορτή παράδοσης  του χωριού, όπου η πλατεία κατακλύζεται από πλήθος κόσμου και ο ήχος των παραδοσιακών οργάνων ξεσηκώνει.

Μια επίσκεψη θα σας αποζημιώσει και θα σας γεμίσει έντονα συναισθήματα από τους φιλόξενους κατοίκους.








Ροζαλία Γαβριηλίδου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:

Κάτωθι των περισσοτέρων κειμένων του διαδικτυακού τόπου παρέχεται η δυνατότητα υποβολής σχολίων από τους χρήστες/ επισκέπτες. Η δυνατότητα αυτή είναι καταρχήν ελεύθερη. Ωστόσο, η συντακτική ομάδα δύναται να προβεί άμεσα και χωρίς καμία προηγούμενη ειδοποίηση ή αιτιολόγηση, στη διαγραφή οιουδήποτε σχολίου κρίνει ότι είναι εκτός του δεοντολογικού πλαισίου, των στόχων και των υπηρεσιών του διαδικτυακού τόπου, ειδικά δε εάν αυτό είναι υβριστικό, ειρωνικό, έχει στόχο να προσβάλλει τρίτο πρόσωπο ή την ιστοσελίδα.

Σε καμία περίπτωση ο διαχειριστής του διαδικτυακού τόπου δεν υιοθετεί, ενστερνίζεται, αποδέχεται ή εγγυάται την αλήθεια των προσωπικών σκέψεων, αντιλήψεων και πληροφοριών, οι οποίες εκφράζονται από τους επισκέπτες/χρήστες της ιστοσελίδας.

Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης.

Η συντακτική ομάδα του Aridaia365