Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2025

3ης Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία: Ίσα δικαιώματα και βελτίωση της ποιότητας ζωής και κανόνες συμπεριφοράς - Γράφει ο Κικίδης Θεόδωρος

Γράφει ο Κικίδης Θεόδωρος

Καλημέρα  σε όλους, 3 Δεκεμβρίου σήμερα, για άλλους μια απλή ημερομηνία, για κάποιους όμως μια  μέρα που θυμίζει πόσο μεγάλο αγώνα κάνει κάποιος για να είναι ίσος απέναντι στο συνάνθρωπο του όσο διαφορετικός και να είναι. 


Η ημέρα αυτή δεν πρέπει να είναι μια αναφορά θαυμασμού ή  ένα ευχολόγιο για αυτούς  τους αγωνιστές  της ζωής (και παιδιά και οικογένειες,)  αλλά μια μέρα ενσυναίσθησης ώστε αυτό το << Όλοι διαφορετικοί όλοι ίσοι >> μα γίνει πράξη. Ας δούμε λοιπόν κάποια στοιχεία  για τη σημερινή ημέρα καθώς και κανόνες συμπεριφοράς για το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε όταν ερχόμαστε σε επαφή με άτομα με αναπηρία.


Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (International Day of Persons with Disabilities) τιμάται κάθε χρόνο στις 3 Δεκεμβρίου και καθιερώθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ με την υιοθέτηση του Προγράμματος Δράσης για τα ΑμεΑ το Δεκέμβριο του 1992.Η επιλογή της συγκεκριμένης ημερομηνίας συνδέεται με την υιοθέτηση από το διεθνή οργανισμό στις 3 Δεκεμβρίου 1982 του προγράμματος δράσης για τα ΑΜΕΑ, το οποίο οδήγησε στην υπογραφή της διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στις 30 Μαρτίου 2007. (Η Κύπρος την κύρωσε το 2011 και η Ελλάδα το 2012).


Η Ημέρα αυτή δίνει την ευκαιρία στις κυβερνήσεις, στους οργανισμούς και στις κοινωνίες να εστιάσουν την προσοχή τους στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ανθρώπων με αναπηρία.


Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, περίπου 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από κάποιας μορφής αναπηρία, το 80% των οποίων ζει στις αναπτυσσόμενες χώρες.


Πάνω από 168 χώρες έχουν πλέον υπογράψει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (ΑμεΑ), που τέθηκε σε ισχύ πριν μια δεκαετία. Μια νέα ανάλυση της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος ‘Αντζελες (UCLA) διερευνά κατά πόσο έχει εφαρμοσθεί η Σύμβαση μέσα στα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν.


Μεταξύ άλλων ευρημάτων, αναφέρει ότι:


– Μόνο μία στις τέσσερις χώρες (24%) έχουν συντάγματα που ρητά απαγορεύουν τη διάκριση κατά των ΑμεΑ ή εγγυώνται ίσα δικαιώματα γι’ αυτά τα άτομα.


– Μόνο το 28% των χωρών προστατεύουν συνταγματικά το δικαίωμα στην εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία, με συνέπεια τα παιδιά αυτά να αντιμετωπίζουν συχνά σημαντικά εμπόδια στη μόρφωσή τους, ιδίως στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Μόνο το 12% των χωρών έχουν ειδικά σχολεία για ΑμεΑ και συχνά αυτά τα ιδρύματα περιορίζονται σε συγκεκριμένες αναπηρίες.


– Μόνο το 18% των χωρών προστατεύουν συνταγματικά το δικαίωμα των ΑμεΑ στην εργασία, με συνέπεια η ανεργία να είναι αυξημένη για αυτά τα άτομα. Πάντως σταδιακά η κατάσταση εμφανίζει βελτίωση στο εργασιακό πεδίο, καθώς ενισχύεται διεθνώς η τάση να μη γίνονται διακρίσεις κατά των ΑμεΑ στους χώρους εργασίας.


– Μόνο το 26% των χωρών έχουν σύνταγμα που εγγυάται ρητά το δικαίωμα των ΑμεΑ στην υγεία. Μόνο το 11% των χωρών προβλέπουν πληρωμένη άδεια για τους γονείς πΑποτελεί πάντως θετική εξέλιξη ότι από τα συντάγματα των χωρών που υιοθετήθηκαν μετά το 2010, πάνω από δύο στα τρία (68%) απαγορεύουν τις διακρίσεις με βάση την αναπηρία, το 58% εγγυώνται το δικαίωμα των ΑμεΑ στην εργασία και το 63% το δικαίωμα στην εκπαίδευση για τα παιδιά με αναπηρία. Αλλά, σύμφωνα με τη μελέτη, η ανθρωπότητα συνολικά απέχει ακόμη από το επιθυμητό επίπεδο, όσον αφορά την αντιμετώπιση των ΑμεΑ. προκειμένου να φροντίσουν τις ανάγκες υγείας των παιδιών τους με αναπηρία.


Απλοί κανόνες συμπεριφοράς προς ένα άτομο με αναπηρία, 15 απλοί τρόποι για να είστε δίπλα τους.


Με ρωτάνε συχνά: πώς να μιλήσω σε ένα άτομο με τύφλωση ή κώφωση; Γιατί είναι λάθος να λέω άτομα με ειδικές ανάγκες; Πώς να μιλήσω σε κάποιον με αναπηρία ώστε να τον βοηθήσω αν μπορώ;


Είναι ερωτήματα που βασανίζουν τους συνανθρώπους μας που θέλουν να στηρίξουν τα ΑμεΑ και ταλαιπωρούν όμως μερικές φορές τα ίδια τα άτομα. Υπάρχουν κανόνες συμπεριφοράς; Κι όμως ναι και είναι πολύ απλοί μάλιστα, για μπορεί να τους ακολουθήσει ο καθένας!


1. Ρωτήστε πριν προσπαθήσετε να βοηθήσετε. Μια πρώτη αντίδραση όταν συναντάμε Αμεα είναι να το βοηθήσουμε, πρέπει όμως πρώτα να ρωτήσουμε εάν χρειάζεται τη βοήθεια μας και σε τι. Δεν υπάρχει λόγος να δράσουμε αυτόβουλα, έτσι πιθανόν δημιουργούμε μεγαλύτερο πρόβλημα.


2. Εάν συναντήσουμε άτομο που χρησιμοποιεί σκύλο-οδηγό, πρέπει να αντισταθούμε στην παρόρμηση να χαϊδέψουμε το συμπαθέστατο ζώο. Ας ρωτήσουμε τον ιδιοκτήτη του πρώτα εάν μας το επιτρέπει και με αυτό τον τρόπο δεν αποσπάμε την προσοχή του ζώου που έχει ένα πολύ ιδιαίτερο και σημαντικό σκοπό να επιτελέσει.


3. Δεν χρησιμοποιούμε τις υπηρεσίες που έχουν φτιαχτεί ειδικά για τα Αμεα, όπως ράμπες αναπήρων, τις ειδικές τουαλέτες, το χώρο πάρκινγκ και τις ειδικές θέσεις στα μεταφορικά μέσα. Μπορεί να μας φαίνονται άδεια εκείνη τη στιγμή όμως ποτέ δε ξέρουμε πότε θα τα χρειαστεί κάποιος και γινόμαστε αυτομάτως ένα τεράστιο εμπόδιο στην καθημερινότητα του συνανθρώπου μας.


4. Μη στηρίζεστε ή παίζετε με ένα αμαξίδιο! Μπορεί να έχει ρόδες ή ροδάκια, όμως δεν είναι παιχνίδι. Είναι το μέσον κάποιου που το χρησιμοποιεί καθημερινά οπότε δεν θα θέλαμε να του δημιουργήσουμε κάποια ζημιά, γρατζουνιά ή να το κάνουμε το αστείο παιχνίδι της ημέρας. Φέρνει σε δύσκολη θέση το άτομο και το κόστος επισκευής συνήθως είναι μεγάλο!


5. Μιλήστε απευθείας στο άτομο με αναπηρία και όχι στο συνοδό του! Όπως δε θα θέλαμε να μας προσπερνούν όταν μιλούν μαζί μας, απευθύνετε το λόγο στο άτομο και φροντίστε να έχετε οπτική επαφή με το βλέμμα. Ίσως εάν υπάρχει μεταφραστής/διερμηνέας ή βοηθός να σας είναι δύσκολο, όμως δεν είναι ευγενικό να κοιτάτε αλλού όταν μιλάτε με κάποιον που εκεί απευθύνετε ο λόγος σας.


6. Επιτρέψτε στο άτομο να θέσει το βήμα της συνομιλίας και το θέμα που έχει γνωστικό πεδίο. Μην προσπαθήσετε σε μια συζήτηση να το διακόψετε ή να συμπληρώσετε μια φράση που δυσκολεύεται να ολοκληρώσει. Δώστε του χρόνο και βοηθήστε λεκτικά εάν σας το ζητήσει και μόνο.


7. Μιλήστε του κανονικά και χωρίς να νιώθει ότι του μιλάτε σαν να είναι μικρό παιδί. Οι περισσότερες αναπηρίες έχουν πλήρη κατανόηση του λόγου, απλά μπορεί να έχουν καθυστέρηση στην απάντηση που θα σας δώσουν. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν σας κατάλαβαν και ότι θα πρέπει να τους μιλάτε με απλοϊκό και παιδικό τρόπο.


8. Μη επικεντρώνεται την κουβέντα σας στον οίκτο για την κατάσταση τους. Το πιο πιθανόν είναι να εκνευρίσετε τον συνομιλητή σας ειδικά με φράσεις όπως: μπράβο σου που τα καταφέρνεις σε αμαξίδιο, είσαι πολύ προσεγμένος για τυφλός/η, σε θαυμάζω για όσα μπορείς και κάνεις. Μην ξεχνάτε ότι αυτά που για σας όντως αξιοθαύμαστα και τα λέτε με καλές διαθέσεις, για τα Αμεα είναι η ζωή τους και η μόνιμη κατάσταση τους.


9. Μερικές λέξεις και φράσεις μπορεί να έχουν χρησιμοποιηθεί πολύ στο καθημερινό μας λεξικό και να νομίζουμε ότι δεν έχουν την ίδια δυναμική που έχουν για ένα Αμεα. Προσέχουμε άρα να μη χρησιμοποιήσουμε λέξεις όπως : καθυστερημένος, τρελός, άτομο με ειδικές ανάγκες, σακάτης, μουγκός, βλάκας, κουφός κ.α. Ο λόγος είναι γιατί χρησιμοποιείς μια ορολογία με άσχημο τρόπο και είναι λογικό να νιώσουν ότι τους συγκρίνεις με κάτι αρνητικό.


10. Μην γίνεστε υπερπροστατευτικοί και μην πατρονάρετε ένα άτομο με αναπηρία. Μη σκύβετε σε κάποιον που είναι με αμαξίδιο για να του μιλήσετε, δεν είναι μικρό παιδί άλλωστε. Μην ξεκινήσετε να περιγράφετε τα πάντα γύρω σας σε ένα άτομο με τύφλωση ή με κώφωση με λάθος χειρισμό της νοηματικής, πιο πολύ θα τους μπερδέψετε. Ρωτήστε τους εάν το χρειάζονται. Ούτε επίσης να προσφέρετε συμβουλές θεραπείας σε ένα άτομο με αυτισμό ή με ψυχική ασθένεια, ειδικά αν δεν έχετε τις απαραίτητες γνώσεις και τη μόρφωση.


11. Μην φοβάστε να κάνετε ερωτήσεις για την αναπηρία του ατόμου. Είναι καλύτερο να ρωτήσετε ευθέως ότι θέλετε παρά να γίνεται κουτσομπόληδες με έμμεσο τρόπο για να μάθετε κάτι. Η αναπηρία μπορεί να είναι κάτι πολύ προσωπικό και θα επιλέξει το ίδιο το άτομο εάν θα σας εμπιστευτεί ή αν θέλει να σας μιλήσει για αυτήν.


12. Να θυμάστε ότι τα Αμεα σχεδόν πάντα έχουν εξοικειωθεί με την αναπηρία τους. Δεν υποφέρουν όπως εσείς ίσως νομίζετε και δε νιώθουν ότι είναι πηγή έμπνευσης και θαυμασμού μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν σε αυτόν τον κόσμο.


13. Υπάρχουν οι αόρατες αναπηρίες και δε χρειάζονται τα άτομα πάντα να χρησιμοποιούν κάποιο βοήθημα η αμαξίδιο. Άρα καλό είναι να είστε προσεκτικοί στο πως μιλάτε εάν δε γνωρίζετε. Ο αυτισμός, η χρόνια κατάθλιψη, οι ψυχικές ασθένειες μπορεί να δείχνουν μια άλλη εικόνα, πιο χαρούμενη και ¨φυσιολογική¨ για εσάς όμως τα φαινόμενα πολλές φορές απατούν.

14. Αφήστε τους να συμπεριφερθούν ελεύθερα ακόμα και αν εσείς δεν κατανοείτε για ποιο λόγο θέλουν να χειροκροτήσουν, να χοροπηδήσουν, να κάνουν συγκεκριμένους ήχους, να μην θέλουν να σας κοιτάξουν στα μάτια. Έχουν τους δικούς τους λογούς και κώδικες επικοινωνίας. Μην προσπαθήσετε να τους αλλάξετε, επιτρέψτε τους να μπορούν να είναι συνέχεια ο εαυτός τους!

15. Δεν είναι όλες οι μέρες ίδιες για την αναπηρία τους! Μερικές μπορεί να υποφέρουν από πόνους, από αλλαγή διάθεσης, από την ενέργεια που έχουν( ή που δεν έχουν), από τις δραστηριότητες που είχαν κατά τη διάρκεια της ημέρας, από τη γενικότερη κατάσταση της υγείας τους. Το ότι μπορούν ή δεν μπορούν να κάνουν κάτι σήμερα δε σημαίνει ότι ισχύει και για αύριο. Όταν δεν είστε σίγουροι τι μπορεί να έχει αλλάξει, απλά ρωτήστε να σας πούνε.

 


ΚΙΚΙΔΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ


ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ





Πηγή:  amea-care.gr


Πηγή: www.simeteho.gr


 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Οι όροι χρήσης που ισχύουν για τη δημοσίευση των σχολίων, έχουν ως εξής:

Κάτωθι των περισσοτέρων κειμένων του διαδικτυακού τόπου παρέχεται η δυνατότητα υποβολής σχολίων από τους χρήστες/ επισκέπτες. Η δυνατότητα αυτή είναι καταρχήν ελεύθερη. Ωστόσο, η συντακτική ομάδα δύναται να προβεί άμεσα και χωρίς καμία προηγούμενη ειδοποίηση ή αιτιολόγηση, στη διαγραφή οιουδήποτε σχολίου κρίνει ότι είναι εκτός του δεοντολογικού πλαισίου, των στόχων και των υπηρεσιών του διαδικτυακού τόπου, ειδικά δε εάν αυτό είναι υβριστικό, ειρωνικό, έχει στόχο να προσβάλλει τρίτο πρόσωπο ή την ιστοσελίδα.

Σε καμία περίπτωση ο διαχειριστής του διαδικτυακού τόπου δεν υιοθετεί, ενστερνίζεται, αποδέχεται ή εγγυάται την αλήθεια των προσωπικών σκέψεων, αντιλήψεων και πληροφοριών, οι οποίες εκφράζονται από τους επισκέπτες/χρήστες της ιστοσελίδας.

Με την αποστολή ενός σχολίου αυτόματα αποδέχεστε τους όρους χρήσης.

Η συντακτική ομάδα του Aridaia365