Πισωγύρισμα στις παιδικές λοιμώξεις, λόγω Covid

Οι ειδικοί κρούουν των κώδωνα του κινδύνου

Από την έναρξη της Covid-19 οι παιδικοί εμβολιασμοί έχουν σημειώσει παγκοσμίως τη μεγαλύτερη μείωση των τελευταίων 30 ετών. Μόνο πέρυσι 25 εκατομμύρια παιδιά δεν εμβολιάστηκαν για λοιμώξεις ρουτίνας όπως η ιλαρά και η πολιομυελίτιδα.

Οι ειδικοί κρούουν των κώδωνα του κινδύνου για ένα πισωγύρισμα στα λοιμώδη νοσήματα, με την μαζική επανεμφάνιση των παλιών και την προσθήκη νέων. Από το 2011 έως το 2019, η παγκόσμια εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών παρέμεινε στάσιμη περίπου στο 85%. Αυτό το ποσοστό έπεσε κατακόρυφα τη 2ετία 2020-2021 κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ιδιαίτερα σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.

Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και τη UNICEF δείχνουν ότι το ποσοστό των παιδιών που έλαβαν τρεις δόσεις του εμβολίου DTP (διφθερίτιδας-τετάνου-κοκίτη) μειώθηκε κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία 3ετία φτάνοντας το 81% παγκοσμίως. Από τα 18 εκατομμύρια παιδιά που το 2021 δεν έλαβαν ούτε μία δόση DTP, τα περισσότερα  ζουν στην Ινδία, τη Νιγηρία, την Ινδονησία, την Αιθιοπία. και τις Φιλιππίνες. Μεταξύ των χωρών με τις μεγαλύτερες σχετικές αυξήσεις ανεμβολίαστων παιδιών μεταξύ 2019 και 2021 είναι η Μιανμάρ και η Μοζαμβίκη. Το DTP θεωρείται δείκτης εμβολιαστικής κάλυψης και αν τα παιδιά χάνουν αυτά τα τρυπήματα, πιθανότατα χάνουν επίσης σημαντικούς εμβολιασμούς και για πολλές άλλες ασθένειες.

«Εάν αυτή η πτωτική τάση συνεχιστεί, αναμένουμε να δούμε περισσότερα κρούσματα και θανάτους από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν πλήρως», σχολίασε  εκπρόσωπος του ΠΟΥ στο περιοδικό Nature .

Σύμφωνα με την έκθεση του ΠΟΥ, οι χώρες με υψηλότερο εισόδημα είδαν μόνο μια ελαφρά μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης από το 95% το 2019 στο 94% το 2021. Όμως ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ είπε ότι «ακόμα και μια μικρή μείωση στην εμβολιαστική κάλυψη σε συνδυασμό με αυξημένο αριθμό κρουσμάτων ασθενειών που μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό παγκοσμίως μπορεί να ανοίξει την πόρτα για να εμφανιστούν εστίες οπουδήποτε».

Χαμένες δόσεις

Η οπισθοδρόμηση στον εμβολιασμό έχει θέσει εκτός τροχιάς τις προσπάθειες για την επίτευξη παγκόσμιων στόχων εμβολιασμού, οι οποίοι περιλαμβάνουν τη μείωση του αριθμού των παιδιών που δεν έχουν λάβει εμβόλια ρουτίνας κατά 50% έως το 2030. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, σχεδόν 25 εκατομμύρια παιδιά (5 εκατομμύρια περισσότερα από το 2019) έχασαν το 2021 την πρώτη τους δόση για την ιλαρά, ενώ άλλα 14,7 εκατομμύρια δεν έλαβαν τη δεύτερη δόση. Ομοίως, σε σύγκριση με το 2019, 6,7 εκατομμύρια περισσότερα παιδιά έχασαν την τρίτη δόση του εμβολίου κατά της πολιομυελίτιδας.

Μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου 2022, αναφέρθηκαν σχεδόν 50.000 κρούσματα ιλαράς παγκοσμίως, αριθμός υπερδιπλάσιος από τα κρούσματα που αναφέρθηκαν κατά το πρώτο 4μηνο του 2021. Τον Φεβρουάριο και τον Μάιο του 2022, το Μαλάουι και η Μοζαμβίκη ανέφεραν τα πρώτα κρούσματα επιθετικού ιού πολιομυελίτιδας τα τελευταία 30 χρόνια. Ο ΠΟΥ και η UNICEF διαπίστωσαν επίσης ανησυχητικές μειώσεις στον αριθμό των κοριτσιών που έλαβαν το εμβόλιο κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), ενός παθογόνου παράγοντα που αργότερα μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο του τραχήλου. Το 2021 3,5 εκατομμύρια κορίτσια έχασαν την πρώτη δόση του εμβολίου HPV. Δυστυχώς, η παγκόσμια κάλυψη της πρώτης δόσης του εμβολίου για τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι μόλις 15%, παρά το γεγονός ότι τα πρώτα εμβόλια αδειοδοτήθηκαν πριν από 15 χρόνια.

Unicef.org

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η πτώση των παιδικών εμβολιασμών αποδίδεται, εν μέρει, στην πανδημία, η οποία έχει προκαλέσει διακοπή της εφοδιαστικής αλυσίδας, εκτροπή πόρων και lockdown, που περιόρισαν τις υπηρεσίες ανοσοποίησης. Οι οικονομικές προκλήσεις έχουν επίσης μειώσει τη χρηματοδότηση από ορισμένες κυβερνήσεις για τους συνήθεις εμβολιασμούς. Άλλοι παράγοντες, όπως η αύξηση του αριθμού των κοινοτήτων που πλήττονται από συγκρούσεις ή από φυσικές καταστροφές, αλλά και το αντιεμβολιαστικό κίνημα έχουν επίσης παίξει ρόλο.

Οι ειδικοί ελπίζουν ότι οι εμβολιασμοί μπορούν να ξαναβρούν τον δρόμο τους πριν να είναι πολύ αργά. Πολλές χώρες εφαρμόζουν εκστρατείες ανοσοποίησης catch-up. Η Ινδία, για παράδειγμα, έχει εντείνει την αποστολή της Indradhanush , ενός έργου-μαμούθ για την εμβολιαστική κάλυψη όλων των παιδιών στην Ινδία.

Ωστόσο, καθώς οι χώρες προσπαθούν να ανακάμψουν από την πανδημία, πιθανότατα θα μετατοπίσουν πόρους από την υγειονομική περίθαλψη σε άλλους τομείς, υποθέτει ο Giridhar Babu, επιδημιολόγος στο Ίδρυμα Δημόσιας Υγείας της Ινδίας. «Οι επόμενοι μήνες θα πρέπει να αφιερωθούν σε  εκστρατείες κάλυψης των κενών εμβολιασμού, ειδικά σε εκείνες τις χώρες όπου υπάρχει υψηλό ποσοστό ανεμβολίαστων  παιδιών», λέει ο ίδιος συμπληρώνοντας πως:. «Η διάσωση παιδικών ζωών δεν μπορεί να σταματήσει».

Πηγή: doi: https://doi.org/10.1038/d41586-022-02051-w